Regio Haarlem
Meer groen in de buurt
“Ik ben geboren in Bloemendaal en ging in Haarlem naar het Stedelijk Gymnasium”, vertelt Kabel. “Het is bijzonder om zoveel jaren later weer door de stad te lopen en mee te werken aan een project in de stad.” Lopend door het Rozenprieel viel het hem op dat er weinig groen was in de buurt. Tegelijk zag hij aan de verroeste spijkers die uit de muur staken dat mensen probeerden planten tegen de muren te laten klimmen. “Het leek me een goed idee om het de bewoners wat gemakkelijker te maken om klimplanten op te binden.”
Biodiversiteit
Kabel wilde een monumentale uitstraling combineren met een eenvoudige manier om planten tegen de gevel te laten klimmen. In overleg met de architect en Ymere kwam het idee uit zijn koker van een witte baksteen met een oog waardoor je een touw kunt halen: de Binderklinker. Marjan Kootwijk, specialist groen bij Ymere, was meteen enthousiast over het idee. “Als je draden spant tussen de stenen, kunnen klimplanten zich daaraan hechten en krijg je uiteindelijk een groene gevel. En een groene gevel wordt minder heet in de zomer en daardoor blijft het in huis iets koeler. Het draagt bij aan de biodiversiteit in de stad en ziet er ook nog eens mooi uit.”
Dwarrelende stenen
De Binderklinkers dragen naast hun praktisch nut ook bij aan de schoonheid van het gebouw. “Doordat ik vanaf het begin mee mocht denken, konden we de baksteen mooi meenemen in het ontwerp. Ze sluiten aan bij historische elementen, zoals ‘spekbanden’ langs de rand en ‘wimpers’ boven de ramen. Door de stenen te laten dwarrelen in een patroon krijgt de gevel een mooie uitstraling en krijgen de planten voldoende houvast. Dat past bij mijn uitgangspunt als het gaat om gebouwen: ik probeer een brug te slaan tussen het gebouw en zijn gebruiker.”
Bottom-up
De nieuwbouw is begin 2020 opgeleverd. Chris Kabel gaat er af en toe even kijken. “Ik heb Ymere gevraagd tuinaarde onder de tegels langs de gevel te leggen”, vertelt hij. “Om het huurders nog makkelijker te maken om een tegel te lichten en er een roos, kamperfoelie of een andere klimmer te planten. Ymere heeft de huurders ook expliciet uitgenodigd om hun eigen geveltuin te maken. Zo blijft het initiatief bij de bewoners; daardoor is de kans groot dat als ze iets neerzetten, ze er ook voor zorgen. Letterlijk en figuurlijk ‘bottom-up’.”
Onverwachte resultaten
Tot zijn plezier zag hij dat huurders inderdaad gehoor geven aan de uitnodiging. “Laatst maakte ik wat foto’s en raakte ik in gesprek met mensen. Sommigen hadden een touw gespannen van de ene naar de andere steen, waarlangs planten kunnen klimmen. Er was ook iemand die het oog gebruikte om een tuinbankje aan vast te zetten. Dat was niet een toepassing die ik voor ogen had, maar het is heel leuk om zulke onverwachte resultaten te zien.”
Het Rozenprieel is een buurt aan de rand van het centrum van Haarlem. Er staan arbeiderswoningen uit de 19e eeuw. Ymere heeft een groot deel van de woningen opgeknapt en renoveert de komende nog een aantal panden. Eén complex was niet meer te redden en werd gesloopt om ruimte te maken voor nieuwbouw: 14 bestaande woningen vervangen door nieuwbouw. Het Rozenprieel heeft een monumentale status. Om het nieuwe gebouw een monumentaal aanzien te geven, nodigde de woningcorporatie enkele kunstenaars uit om zich te presenteren. Uit het gesprek en een presentatie kwam Chris Kabel als beste uit de bus voor dit project.